2018 yılında şube sayısını 38’e personel sayısını 650’ye çıkarmayı başardı 

İpekyolu Dergisi’nin sorularını cevaplayan Demirbank’ın başarılı genel müdürü Şevki Sarılar, 2018 yılında banka kredi portföyünü yüzde 20-25 büyüttüklerini, karlılık oranını yüzde 55-60 oranında artırdıklarını, şube sayısını 38’e, personel sayısını 650’ye çıkardıklarını belirterek, “Halen müşterilere hizmet verdiğimiz 250 ATM ve 2008 adet post makinemizle sektörde lider durumdayız ve piyasanın yüzde 40’ına sahibiz. 26 banka içerisinde birinciyiz” dedi. 

İpekyolu Dergisi: Orta Asya Kırgızistan’da Çağdaş bankacılığın öncüsü Demirbank’ın Genel Müdürü Sayın Şevki Sarılar ile birlikteyiz. Sayın Sarılar’dan hem 2018’in genel değerlendirmesini alacağız hem de bankacılık sektörünün Kırgızistan’da işleyişi, Demirbank’ın burada yapmış olduğu atılımlar ile ilgili konuşacağız. Öncelikle 2018 yılı değerlendirmenizi rica ediyorum. 2018 yılı gerek Demirbank açısından gerekse genel anlamda Kırgızistan açısından değerlendirebilir misiniz? 

Şevki Sarılar: İlk etapta hoş geldiniz. 2018 yılı açıkçası sadece Demirbank açısından değil bankacılık sektörü ve ekonomi açısından da başarılı bir yıl olarak geçti. Biliyorsunuz 2018 yılı içerisinde seçimler olmuştu ve onun etkileri devam ediyordu. Ama yine umduğumuz negatif şeyler olmadı. Son derece pozitif bir şekilde tamamladı. Özellikle 2014-2015 yıllarından gelen kriz ortamının düzelmesi yavaş yavaş 2017 ve 2018 yıllarında oldu. Biz 2018 yılını oldukça başarılı bir şekilde kapattık. Genel anlamda banka kredi portföyünü bir önceki seneye göre %20-25 civarında büyüttük. Ama karlılığımız bir önceki seneye göre %55 ,%60 civarında büyüdü.  Bunlarında nedeni tabii biz 7-8 yıldır çok fazla yatırım yapıyorduk. Özellikle şube sayısı açısından.  2018 yılı sonu itibariyle şu anda 38 şubeye ulaştık. 650 personelimiz var. Yine aynı şekilde bir tek şube sayısı değil müşterilere hizmet vereceğimiz diğer kanallara da ciddi şekilde yatırım yaptık. Bunlar ATM’ler, Kredi kartları kullanımındaki post terminalleri. Şu anda 250 ATM ve 2008 post makinemizle sektörde lider durumundayız. Toplam 26 banka arasında birinci durumdayız. Piyasanın yaklaşık %40’lık Pazar payına sahibiz. Kredi kartı sayısı ve banka kartı sayısı açısından da yine %35 civarında bir Pazar payına sahibiz. Bizim amacımız özellikle son birkaç yıldır şube sayıları ve IT konularınateknoloji konularına yatırım yaparak müşterimize hem daha verimli hem daha hızlı hizmet vermek. Aynı zamanda Kırgızistan’da bulunmadığımız bütün şehirlere, bütün yerlere ulaşabilmek. Şu anda yavaş yavaş onu gerçekleştiriyoruz. Bu çerçevede özellikle son senelerde şube açılımımızı özellikle 7 gün çalışabilecek şekilde ayarlıyoruz.  Son birkaç yıldır Kırgızistan’da büyük alışveriş merkezleri açılmaya başladı. Bu son açılan büyük alışveriş merkezlerinin hemen hemen hepsinde şubemiz var. Bu projenin finansmanlığının büyükçoğunluğunu Demirbank yaptı. Dolayısıyla bireysel taraftaki stratejimiz bu şekilde. Son yıllarda bunun verimini almaya başladık. Son 5-6 yıldır yapmış olduğumuz yatırımların dönüşleri olmaya başladı. Onun dışında kredilerle ilgili olarak Demirbank özellikle ekonomiyi ciddi miktarda desteklemeye devam ediyor. Büyük porojeleri finanse ediyoruz. Geçen sene Güney Bölgesinde bir çimento fabrikası finansmanını yaptık. Projenin toplam büyüklüğü 50 milyon dolardı. Biz 12 milyon dolarlık finansmanını gerçekleştirdik. Hem Hollanda’daki bankamız Demir Halk Bank Halk Bankasının da ortak olduğu ve aynı zamanda burada yerel. Kırgız Rus fonunu ile de anlaşma yapmıştık. Üç organizasyonun beraber finanse ettiği bir büyük bir proje oldu. Onun da açılışını geçen sene Kırgızistan Cumhurbaşkanı yaptı. Dolayısıyla bu tür büyük projelere de ülkenin ekonomisinin gelişimi için olan projelere de destek vermeye devam ediyoruz. Buna benzer medikal sektöründe, tıp sektöründe yatırımları olan firmaları destekledik. Buranın büyük firmalarından birisi Gürfoon’onudestekledik. Türkiye’den gelen yeni doktor yatırımcılar var onları destekledik. Oş bölgesinde yaklaşık 5-6 milyon dolarlıkbir hastane projesi yatırımı yapıyorlar. Onu da destekliyoruz. Dolayısıyla hem Türkiye’nin buraya ilgisi arttı hem yabancı yatırımcıların, hem de buradaki Kırgız vatandaşlarının. Ülkede hem politik, hem ekonomik bir sabitlik olduğu zaman sorun olmadığı zaman yatırımları da ciddi anlamda artmaya başladı.  Bu projelerin hepsini desteklememizle ürünleri meyveleriniyavaş yavaş alıyoruz. 

İpekyolu Dergisi: 2018 gerçekten çok güzel bir performans sergilemiş. 2019 hedefleriniz nelerdir? Şube sayısı, personel sayısı, portföy açısından ve diğer açılardan hedefleriniz nelerdir?

Şevki Sarılar: 2019’da yine aynı şekilde şube sayısında artış var ama çok fazla geçmiş senelerdeki gibi hızlı bir büyüme olmayacak. Yalnızca bazı bölgelerde şu anda bulunmadığımız bölgelerde şube açmayı düşünüyoruz ve oraya gelen yatırımcılara hizmet verebilmemiz için mesela Alabugabölgesinde şube açacağız. Oraya bildiğiniz üzere yeni Türk yatırımcılar geldi. Cengiz Holding geldi. Bu vesile ile onlara hizmet verebilmek açısından altın madenlerinin olduğu bir bölge. Dolayısıyla oraya şube açılışı yapıyoruz. Daha çok 2019 ve gelecek senelerde bizim amacımız IT yani teknoloji ürünlerine yatırım yapmak. Dolayısıyla Biraz Avrupa’da ve Türkiye’de olan bankacılık sistemini tamamen buraya getirmek. Her şeyi otomatikleştirmek. Önümüzdeki yıllarda artık yavaş yavaş da şubesiz bankacılığa da kendimizi hazırlamaya çalışıyoruz. Bunun için de şimdiden ITyatırımları yapıyoruz. Burada kendi kurduğumuz IT şirketimiz var. Yine grubun sahip olduğu CE teknoloji isimli bir ITşirketimiz var. O IT şirketi üzerinden de diğer bankalara finans kuruluşlarına mobil bankacılık, internet bankacılığı yazılımları yapıyoruz. Onlara bu konularda destek veriyoruz. Aynı zamanda Demirbank olarak diğer bankalara da hizmet veriyoruz. Diğer bankalara özellikle kart işiyle özellikle kredi kartı ve banka kartı olsun onların processing merkezi Demirbank. Onlarla anlaşmalar yapıyoruz. Dolayısıyla buradaki biraz da bu kartla ödeme sistemlerini geliştirmeye çalışıyoruz. 2019 ve önümüzdeki yıllarda da hedefimiz yine bunlar olacak. Büyük projelerimizden bir tanesi İvolutdediğimiz elektronik para sistemi. Dolayısıyla elektronik cüzdan yaratıyoruz. Umarım 2019 yılı içerisinde bu projemizi de tamamlamış olacağız. Bu da önemli projelerimizden bir tanesi. Artık insanlar telefonları üzerinden para transferleri yapabilecekler. Şu anda mevcut mobil bankacılık üzerinden para transferleri yapabiliyorlar ama ayrı bir uygulama ile bankamız müşterisi olmayan şahıslara da para transferi yapılıp ATM’lerimizden para çekilebilecek. Bu proje ile ilgileniyoruz. Özellikle Kırgızistan gibi yurtdışında oldukça fazla Kırgız vatandaşı olarak çalışanı bulunan Rusya’da ve Kazakistan’da çalışan kişiler için önemli bir proje. Bu yapacağımız proje ile bu uygulamayı telefonlarına yükleyip Rusça da kendi ailelerine eş dost akrabalarına para transferleri yapabilecekler. Aynı şekilde parayı alan buradaki kişiler de bizim ATM’lerimize gidip kartsız işlemle ATM’lerimizden para çekebilecek. Açıkçası burası için önemli bir proje. İnşallah 2019’da bunu tamamlayacağız.

İpekyolu Dergisi: Bunlar gerçekten kısa dönemde çok önemli değişimler ve atılımlar. Birkaç yıl öncesine kadar kredi kartı taksitli satış uygulamasının risk olarak görüldüğü bir bölgede bu sonuçları almak büyük bir başarı. Kredi kartı uygulamaları şu anda nasıl? Bir risk unsuru var mı?

Şevki Sarılar: Kredi kartı uygulaması bu ülke için hala yeni bir uygulama. Ama oldukça ilerliyor. Her sene baktığımızda bankacılık sisteminde kredi kartı olsun banka kartı kullanımı olsun hacim ve işlem adetleri yaklaşık %20 ile %30 büyüyor. 

İpekyolu Dergisi: Şu anda ne kadar insan kredi kartı kullanıyor? 

Şevki Sarılar: Şu anda yaklaşık 1,5 milyon kart sahibi var. Kredi kartını söylemek biraz zor.  Çünkü başka bankaların kredi kartı uygulamaları yok. Onların uygulamaları mevduat hesabı şeklinde. Bir tek kredi kartı uygulaması Demirbank’ta var. Ama bizim sunduğumuz alternatif çözümlerle biraz önce de söylediğiniz gibi taksitli kredi kartı uygulaması veya bizim kartlarımızın verdiği indirim şanslarıyla kredi kartı veya kart kullanımı oldukça hızlı artıyor. Önümüzdeki yatırımlarımız da bu yönde. Hem ATM’lere hem de post makinalarına yapmış olduğumuz yatırımlar bunlar. Özellikle şubesiz bankacılığa adımlarımızdan bir tanesi de ATM’lerimize müşterilerimizin hem para yatırma, hem para çekme, hem fatura ödeme, hem para transferleri olanaklarının verilmesi gerekiyor. Şu anda bunları da yapmaya çalışıyoruz. Bu çerçevede geçen sene 100 adet ATM aldık. Aldığımız ATM’lerin hepsi para yatırmalı ATM’ler. Onlarla ilgili yazılımları da Türkiye’deki firmamızla beraber burada gerçekleştiriyoruz. Şu anda 250 adet ATM’miz bu sene sonunda 350’ye çıkacak. 350 adet ATM’mizden yaklaşık 130 tanesi de para yatırmalı ATM olacak. Bu da yine Kırgızistan’da ilk olan bir uygulama. Müşterilerimiz ATM’lerimizle hesaplarına hem dolar hem de Kırgızistan ….olarak para yatırabiliyorlar. 

İpekyolu Dergisi: Demirbank banka konumunda pek çok alanda öncü. Bir sıralama yapacak olursak Demirbank’ın öncü olduğu ilklerden neler söyleyebiliriz? İlk imza attığı uygulamalar olabilir.

Şevki Sarılar: Ben burada 10 yıldır görev alıyorum. Benden önce de görev alan Genel Müdürlerimiz olsun Demirbank’a ilk ürünleri Kırgızistan’a onlar getirmişler. Ben de onlardan aldığım görevi devam ettirmeye çalışıyorum. Daha öncesinde Kırgızistan’a kredi kartı ve ATYM yi uluslararası lisanslı olarak getiren banka Demirrbank. Benim görevim süresince de hem ATM’de hem pos cihazlarında birinci sıraya geldik. Aynı zamanda mobil bankacılığı ve internet bankacılığında ciddi yatırımlar yaptık. Onlarda da birinci sıradayız. Bizim şu anda yapmaya çalıştığımız tamamen IT sektörü ile ilgili şeyler. Onlarda da bir tek bizim bankamız için değil diğer bankalara da hizmet vererek burada her şeye ilki yapmaya çalışıyoruz. 

İpekyolu Dergisi: Demirbank’ın bu başarısında bu performansında etkin olan faktörler nelerdir?

Şevki Sarılar: Bence en önemli olan faktör personel. Ben personel konusunda oldukça şanslıyım. 10 yıldır burada yaşıyor ve çalışıyorum. Kırgızistan hem yaşaması kolay, hem de çalışması kolay ülkelerden bir tanesi. Daha öncesinde Kazakistan2da Rusya’da, Hollanda’da ve Türkiye’de görev aldım. Ama en çok keyifle çalıştığım ülke Kırgızistan. Bunu da açıkçası çalışma arkadaşlarıma borçluyum. Tabii ki zaman zaman bazı sıkıntılarımız oluyor. Çünkü siz bir ülkeye ilk defa getirmeye kalktığınızda hem yerel uygulamalar ve kanunlar açısından değişiklikler yapılması gerekiyor ve sorunlar yaşanıyor. Ama genel anlamda benim çalışma arkadaşlarım oldukça özverili çalıştıkları için ve uzun zamandır Demirbank’ta çalıştıkları için özellikle üst yönetimde bulunan arkadaşlarımın çalışma süresi 18-19 yıl. Dolayısıyla onlar da severek ve bankayı bilerek çalıştıkları için bana göre en büyük avantajımız bu. Kendi personelimizin kaliteli olması. 

İpekyolu Dergisi: Kırgızistan gibi bir ülke için bankada 650 personel az bir rakam değil. Personel alımında nelere dikkat ediyorsunuz? Hangi unsurları göz önüne alıyorsunuz?

Şevki Sarılar: Personel alımında genç, yeni mezun olan öğrencileri almaya çalışıyoruz. Onları işe alırken kendi kurallarımıza ve kendi isteklerimize göre yetiştirmeye çalışıyoruz. Onlara özel eğitimler veriyoruz. Zaman zaman Türkiye’ye veya Hollanda’ya gönderiyoruz. Oradaki grup bankalarımız veya partner bankalarla eğitim almalarını sağlıyoruz. Orada kendilerine özel eğitim veriliyor. Onları Avrupai bankacılık sistemine hazırlamaya çalışıyoruz. Ondan sonrasında burada bankada çalıştıktan sonra gençlere şans verirseniz her zaman başarılı olabiliyorlar. Buradaki en büyük avantajım eski personel yani üst yönetimdeki personelin tecrübeli olması. Onlar da tecrübelerini yeni personele aktarıyorlar. Dolayısıyla biz son 7-8 yılda 200 kişilik kadrodan 650 kişilik bir kadroya ulaştık. Şube açılışlarını ve yayılmayı son birkaç senedir yaptık. Dolayısıyla bu başarımızın en büyük nedeni. Eski personel ve yeni personel arasında eğitim ve destek açısından iyi bir iletişim ve iyi bir işbirliği var. Bunların hep avantajını yaşıyoruz. 

İpekyolu Dergisi: Siz Demirbank olarak başarılı performansınızla esasen Türkiye’nin adına ve imajına olumlu bir katkı sağlıyorsunuz. Bu anlamda Türkiye’nin Ekonomi Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve diğer çeşitli kurumlarıylaişbirliğiniz, iletişiminiz var mı? 

Şevki Sarılar: Özellikle Büyükelçiliğimiz ile ciddi olarak ortak çalışıyoruz. Sayın Büyükelçimiz yeni yatırımcılar geldiği zaman bizi her zaman destekliyor. Aynı zamanda Ekonomi Müşavirimiz bizi destekliyor. Onlarla her zaman bir işbirliğimiz var. Onlar yeni yatırımcıları yeni müşterileri bize yönlendiriyorlar. Biz iletişime geçiyoruz. Onun dışında Türkiye’den Türk Egzimbank ile görüşmelerimiz var. Türk Egzimbank’ta Demirbank olarak bizim limitlerimiz var. Bazı projelerin finansmanlarını onlarla birlikte koordine ediyoruz. Tabii devamlı Türkiye’den gelen delegasyonlar olsun, bürokratlar olsun onlarla da yakın temaslarımız ve görüşmelerimiz oluyor. Onlara Kırgızistan’da neler yapılabilir. Kırgızistan’daki Türk işadamları için neler potansiyel. Artıları eksileri nasıldır. Bunlarla ilgili olarak bunlara kılavuz olmaya çalışıyoruz. Onlara bu konuda destek ve bilgi vermeye çalışıyoruz. 

İpekyolu Dergisi: Son dönemde Türkiye’den buraya ilgi daha da artmış durumda. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Meclis Başkanımız ve diğer devlet adamlarımız ziyaretlerde bulundular ve resmi görüşmeler yaptılar. Bu görüşmeleri özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretlerini nasıl değerlendirdiniz? 

Şevki Sarılar: Sayın Cumhurbaşkanımızın gelmesi burası için çok büyük bir hareket. Özellikle Kırgızistan’ın Türkiye ile çok yakın ilişkileri var. Daha da yakın ilişkileri olsun istiyorlar. Biz aynı toplumlardan, aynı kültürlerden geliyoruz. Dolayısıyla burada Türkiye’ye karşı oldukça pozitif duygular var, destekler var. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın gelmesi daha sonra sık sık diğer bürokratların gelmesi ve burayı ziyaret etmesiyle yatırımcıların da ilgisi artmaya başladı. Şu anda daha önceden Kırgızistan’ın ismini bilmeyen yatırımcılar şimdi yavaş yavaş buraya ilgi göstermeye başladılar. Özellikle küçük ölçekli değil büyük ölçekli firmalar gelmeye başladı. Gama gibi, Cengiz Holding gibi büyük şirketler için artık burası kendi ilgi alanlarında. Dolayısıyla yavaş yavaş diğer büyükler de gelecektir diye düşünüyorum. Kırgızistan’ın şöyle bir potansiyeli de var. Kırgızistan 2015 yılında Gümrük birliğine girdi. Bu Gümrük Birliği’nde şu anda Rusya, Kazakistan, Beyaz Rusya ile anlaşmaları var. Dolayısıyla burada üretilen herhangi bir ürün herhangi bir vergi olmadan diğer ülkelere çok rahat satılabiliyor. Arık Kırgızistan’daki Pazar 6 milyonluk bir Pazar değil tamamen bu bölgeyi kapsayan yaklaşık 180 milyonluk bir pazar. Bu da Kırgızistan’a olan ilgiyi arttırıyor. Ayrıca buradaki enerji maliyetlerinin düşük olması, işçi maliyetlerinin düşük olması, diğer ülkelere göre vergilerin düşük olması Kırgızistan’ı bir adım öne çıkartıyor. Onun dışında 2010 yılından bu yana Kırgızistan’da artık parlamenter sistem var. Ülkede Cumhurbaşkanı güçlü ama parlamenter sisteminin de oldukça önemli bir rolü var. Bu bölgede de parlamenter sistemi olan tek ülke. Dolayısıyla onun da getirdiği bazı avantajlar var. İlk başta ülkede dezavantaj gibi görünüyordu ama ülke bunu avantaja çevirebildi. Şu anda bir koalisyon hükümeti var ama sonuçta koalisyon hükümeti birbiriyle bir oto kontrol getiriyor. Dolayısıyla Kırgızistan’ın bu avantajları bulunmakta. 

İpekyolu Dergisi: Meclis Başkanımız Sayın Binali Yıldırım buraya Büyükelçilik resepsiyonuna geldiğinde siz kendisine önemli bir soru sordunuz.  Bu konuyu gündeme getirdiniz. O konuyu tekrar dile getirebilir misiniz?

Şevki Sarılar: Açıkçası Sayın Binali Yıldırım geldiğinde ben buradaki firmaların kredilendirilmesiyle ilgili olarak Türkiye’de bir fon yaratılması ve bu fonun da Demirbank aracılığı ile ortak kullandırılması söz konusu olabilir mi diye sordum. Çünkü burada şu anda Rusların kurmuş olduğu bir fon var. Kırgız Rus fonu olarak geçiyor. Yaklaşık 1 milyar dolarlık bir finansman sağlıyorlar. İlk etapta 300 milyon doları verdiler. Bunu yavaş yavaş 1 milyar dolara kadar çıkartacaklar. Onların şartları makine ve ekipmanlarınhepsinin Rusya’dan alınması şeklinde. Bazı projelerde esneklikleri oluyor ama sonuçta çoğunlukla Rusya tarafından alınmasını istiyorlar. Şimdi Türkiye’nin burada böyle bir gücü varken, buraya yatırım yapmak isteyen Türk İşadamları varken ve burada bir Türk bankası varken açıkçası böyle bir işbirliğini yapabiliriz. Niye biz Kırgız Rus fonu ile çalışıp buradaki projeleri finansman yapmaya çalışacağız. Onun yerine Türkiye’nin kuracağı bir fonla bunu gayet başarılı olarak yapabiliriz. Bu aynı zamanda Türk İşadamları için deçok büyük bir artı olacaktır. Dolayısıyla inşallah bu temennimiz Sayın Binali Yıldırım da dikkate alarak yakın zamanda gerçekleşecektir. 

İpekyolu Dergisi: Şevki bey siz10 yıldır Kırgızistan’dasınız. Kırgızistan’ın en çok nesini seviyorsunuz?

Şevki Sarılar. Açıkçası en çok insanlarını seviyorum. Çok cana yakınlar. Açıklar. Zaman zaman kötü örnekler yaşanıyordur. Bu her ülkede yaşanan örneklerdir. Ben geneline bakıyorum. Benim burada yaşadığım çok büyük bir olumsuzluk yok. En tepe noktasındaki insanla, en alt seviyesindeki insan burada son derece destekleyici, yardımsever ve kalpleri açık. Dolayısıyla benim için en önemli olan şey bu. Kırgızistan’da bu kadar yıl kalmamın ve mutlu yaşamamın en baş nedeni bu diyebilirim.  

İpekyolu Dergisi: Demirbank’ın başarılarını konuştuk ama bu başarıların mimarı Şevki Sarılar’ı çok konuşmadık. Biraz kendinizden ve biyografinizden bahsedebilir misiniz? 

Şevki Sarılar: Benim bankacılık hayatım Türkiye’de başladı. İlk önce 7 yıl Türkiye’de Yapı Kredi Bankasında başladım. Ondan sonra 5 yıl Yapı Kredi Bankası Hollanda’da görevde bulundum. Koç Bankası ile birleşmesinden sonra Yapı Kredi Moskova’ya tayin oldum. Yapı Kredi Moskova’da 1 yıl kadar çalıştım. Orada çalıştıktan sonra Kazakistan Demirbank grubuyla çalışmaya başladım. İlk etapta pazarlama ile ilgili danışman olarak çalışıyordum. Daha sonra orada yaklaşık 8 ay çalıştıktan sonra Kırgızistan Demirbank’a Genel Müdür olarak geldim. 10 yılımı geçen sene Kasım ayında doldurdum. Severek ve mutlu olarak çalıştığım bir ülke diyebilirim.

İpekyolu Dergisi: Allah daim etsin. Önümüzdeki 10 yıla nasıl bakıyorsunuz. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde nasıl bir Kırgızistan ve nasıl bir Demirbank tahmininiz var?

Şevki Sarılar: Tabii ki 10 yıl çok uzun bir süre. Ama şöyle söyleyeyim. Son 10 yıldaki tecrübe ve birikimlerime göre diyebilirim ki Kırgızistan bu bölgenin yıldızı olabilir. Kırgızistan’ın bu potansiyeli var. Bu konuda politik istikrar en önemli şey. Politik istikrar olduktan sonra ekonomik istikrar otomatik olarak geliyor. Bu ülkelerde politik istikrarın sağlanması da esasında tek kişiye bağlı.Burada parlamenter sistem olduğu için bu ülkede biraz daha kolay. Kırgızistan Gümrük Birliği’ne de girdiği için Kırgızistan’ın potansiyeli oldukça fazla. Umarım önümüzdeki 10 yıl Kırgızistan için çok daha başarılı olur. Başarılı olabilecek potansiyelleri var. Dolayısıyla Kırgızistan önümüzdeki 10 yılda bu bölgenin yıldızı olacaktır. 

İpekyolu Dergisi: Şevki bey çok teşekkür ederim. Çok güzel aydınlatıcı bilgiler verdiniz. Ayrıca eklemek istediğiniz başka hususlar var mı? 

Şevki Sarılar: Bu şansı bana verdiğiniz için size çok teşekkür ediyorum. Türkiye’den gelecek bütün yatırımcılara Kırgızistan’ın kapılarının açık olduğunu ve burada hiç korkmadan yatırım yapabileceklerini söyleyebilirim. Bu konuda da bizden destek isterlerse biz de Demirbank olarak her zaman her desteği de göstermeye hazırız. 

İpekyolu Dergisi: Bu bölgeye daha çok hangi yatırımcılar ilgi duyuyor?

Şevki Sarılar: Son dönemlerde tekstil var. Altın madenleri var, Enerjiye bakıyorlar ama enerjide enerji maliyetleri kurtarmıyor. 

İpekyolu Dergisi: Cengiz İnşaat başladı mı? 

Şevki Sarılar: Evet Eti Bakır olarak yaptılar. Alabugabölgesinde Altın madeni işletmeye başladılar. Gama aynı şekilde maden sektöründe değerlendiriyor Aynı zamanda Manas Havalimanının özelleştirilmesi söz konusu. Özelleştirme ile ilgili iki büyük Türk firması ilgileniyorlar. Uzun yıllardır burada olan büyük firmalar da var. Burası yavaş yavaş Türk İş adamlarının büyük yatırım yaptığı bir ülke haline geliyor. 

İpekyolu Dergisi: Tekstil için o potansiyel burada var mı? 

Şevki Sarılar: Tekstil işi üretim açısından ve Rusya’ya direkt satış açısından var. Enerji maliyeti açısından avantajları var. Bir tek hammadde pamuk temininde biraz Özbekistan’a bağlı. O konuda Oş ve ….vat bölgesinde üretim ile ilgili yatırımlar yapılabilirse pamuk üretimi ile ilgili o konu da hızlı bir şekilde çözülebilir. Tekstil konusunda buranın potansiyeli daha fazla olabilir diye düşünüyorum. Aynı zamanda tarım ile ilgili ciddi bir potansiyel var. Tarım ile ilgili olarak bu ülkede açıkçası bir sera uygulaması çok fazla yok. Özellikle seracılıkla iş yapan Türk Firmalarının potansiyel yeri olabilir, yatırım yeri olabilir. Özellikle Rusya’nın son zamanlarda Türkiye’ye uygulamış olduğu kotalardan dolayı Türkiye’deki üreticiler biraz sıkıntı yaşadılar. Burası Kırgızistan olduğu için direkt Euro ejaGümrük Birliğinde oldukları için Rusya’ya direkt satış yapabilirler. 

İpekyolu Dergisi: Hangi ürünleri alabilir?

Şevki Sarılar: Meyve açısından hepsi olabilir. Domates, salatalık, yeşillik. Salata malzemelerinin hepsinden olabilir. Burada bu konuda ciddi bir açık var.

İpekyolu Dergisi: Şevki bey çok teşekkür ediyorum. Başarılarınız daim olsun. Kolaylıklar diliyorum.

Şevki Sarılar: Teşekkür ederim. Ben de size başarılar diliyorum.